Zelf ervaar ik geluk in stilte; in de ogen van een pasgeboren kind; in de eerste dageraad schrijven in mijn eigen kamer terwijl ik iedereen nog in bed weet; in de stilste gloed op het gelaat van mijn gestorven geliefde. Het is volbracht. Geluk is fragmentarisch.
Mijn familie, vriendschappen en werk kregen een andere betekenis voor me in de tweede helft van mijn leven. Er kwam meer tijd, toen ik niet meer mee hoefde te doen in de carrière-wedstrijd.
Brooks noemt dat op de tweede berg zijn. Op de eerste berg word je geconfronteerd met de strenge cijfermatige wetten die er gelden. Elke professie heeft zijn eigen piektijd. Onverbiddelijk. Je professionele piek komt eerder dan je wilt. Maar na die piek is ook een leven. In mijn leven, het beste gedeelte. Ik nam tijd. Lang stond op de witte muur tegenover mijn bureau: I take all the time I need. Ik had tijd nodig om dat waar te maken, en nog…
Van de eerste naar de tweede berg
Hoe kom je nu van de eerste berg op de tweede terecht? Door het dal, dat is zeker. Midlifecrises en fysieke overgangsmankementen wisselen elkaar af in een staccato tempo. Ons IQ neemt geleidelijk af, ook dat ging ik merken. De topprestaties en de gouden ingevingen werden grilliger en ik kon er niet meer ‘op rekenen’. Maar, belooft Brooks, onze Spirituele Quotiënt (SQ) neemt toe. Wat ons wacht is volop ruimte voor zingeving, betekenis en een nieuw soort succes; tevredenheid en ‘ertoe doen’. Ons spiritueel bewustzijn wakkert aan.
Hoe bereiden we ons voor op dat wat verandert in je leven en wat kunnen we doen om in deze rijpe jaren geluk en voldoening te ervaren? Hoe kunnen we onszelf blijven vernieuwen? Hoe kunnen we ons losmaken van de succesverslaving, waarin steeds meer wordt geëist om een gelijkwaardig resultaat te scoren, zodat we steeds meer moeite moeten doen voor een steeds kleinere beloning. De wet van Herbert Stein (econoom) zegt: “Als iets niet eeuwig kan doorgaan, zal het stoppen.”
U-curve
Ik maakte een complete U-curve. Toen mijn succesverhaal als zakenvrouw was beëindigd, ontpopte ik me voorzichtig, heel voorzichtig als gesprekspartner. Een nieuwe bloeiwijze. Vol uitdagingen en geluk. Een lonkende horizon doemde op.
Wat vraagt dat, volgens Brooks? Vrijheid is de tijd en ruimte nemen om de criteria aan te passen volgens welke je wilt leven. Om je aandacht op andere gewoontes en prioriteiten te richten. Stop met het innen van lege beloningen, stop met te hard werken, stop met compromisloze excellentie en die vermaledijde verplichte dienstbaarheid. Je hebt de keuze, iedere dag weer. Wees in wijsheid en vrijheid jezelf. Puur en oordeelloos. En vooral: Neem alle tijd die je nodig hebt.
Het beste komt nog. Bij mij is het gelukt.
Jeannette van den Ingh van Wijk
