Deelnemers over CALL

Esther Herber-Zeij

Medeoprichter en – eigenaar van 706 Seating Group

“Aanvankelijk was ik angstig om mee te doen aan CALL. Ik had via-via begrepen dat het enorm de diepte in gaat en daar schrok ik voor terug. Ik had alles tenslotte prima op de rit: een mooi bedrijf, een fijn gezin… ik wilde geen slapende honden wakker maken. Maar toen een van mijn collega’s het programma had doorlopen en vertelde hoe geweldig het was, dacht ik: oké, nu ben ik aan de beurt. Ik ga ervoor.

Bij de intake had ik nog wel een coconnetje om mezelf heen opgetrokken, omdat ik het nog altijd dood- en doodeng vond. Maar dat gesprek haalde al heel veel van mijn angst weg. Waar ik mee aan de slag wilde, waren situaties waarin ik een gevoel kreeg van machteloosheid. Die kwamen met enige regelmaat terug en dat vond ik echt héél vervelend.

Life changer

De eerste module vond ik meteen al een life changer. Daarin ga je met je biografie aan de slag: waar kom je vandaan, hoe ziet je leven eruit? Dat bracht heel veel. Het legt je eigen ingesleten aannames en overtuigingen bloot. Door terug te gaan naar het begin, in een veilige setting, kun je op een andere manier naar situaties kijken. Ook daar waar ik me machteloos voel, kreeg ik een spiegel voorgehouden: kun je er ook op een andere manier op reageren? Het was alsof ik een nieuwe taal leerde.

Die diepgang zat ook in de overige modules, steeds met een ander perspectief. Niet alle sprekers en onderwerpen resoneren met eenzelfde intentie, maar soms echoot een sessie echt wekenlang na. Zo ging het op een gegeven moment over irritaties. Je beschrijft dan aan een groepsgenoot iemand die je mateloos irriteert. En daarna zei de coach doodleuk: ‘Dat waar jij je aan ergert zegt veel over jou. Jij hebt waarschijnlijk precies datgene ook in jezelf.’ Toen was ik wel een beetje pissig. Maar toen ik er beter naar keek, bleek het wél te kloppen. Aan dat inzicht heb ik veel gehad.

Soms schuurt het

Bewustwording brengt niet altijd leuke inzichten over jezelf aan het licht. Maar je krijgt ook alternatieven aangereikt. Op die manier heb ik beter leren omgaan met onmacht. Ik reageerde daar altijd heel primair op. Nu weet ik dat ik beter eerst een stap terug kan doen in plaats van meteen tot de aanval over te gaan. Dat geeft veel rust, daar ben ik dankbaar voor.

Marcel en Aleida zijn er meester in om een programma samen te stellen waarin het soms schuurt. Die reis moet je durven maken. Met CALL, met je groep, maar vooral met jezelf. Ik vond mezelf niet altijd de leukste reisgenoot, maar toch is het de mooiste reis die ik ooit heb gemaakt. Ik had het voor geen prijs willen missen.”

Koen Overtoom

CEO Havenbedrijf Amsterdam NV,
deelnemer CALL 8

CALL heeft voor mij veel betekend. Ik heb er op een nieuwe manier naar mezelf leren kijken. Als je ouder wordt, slijpen er bepaalde gewoontes in. Het bijzondere aan CALL is dat je er de tijd en de rust neemt om jezelf te herontdekken. Ik had me aangemeld voor het leiderschapsprogramma om me te ontwikkelen, vooral in de breedte. Dus niet alleen vanuit kennis en kunde, maar ook vanuit het gevoel. Door jezelf beter te begrijpen, kun je ook een betere leider worden.

Dat CALL zo’n impact zou hebben, had ik me vooraf niet gerealiseerd. Tijdens de eerste module werd er gezegd: ‘Iedereen die hier zit, heeft al een bepaalde positie bereikt. Toch zit in ieder van jullie zo’n tien procent aan belemmerende overtuigingen waardoor je niet nog verder doorpakt. Als je die tien procent wegneemt, is de sky the limit.’ Die belofte is wat mij betreft waargemaakt. Ik vond het wonderlijk hoe snel zo’n groep vertrouwd voelt. Bij de tweede module voelde ik heel duidelijk: dit programma zou wel eens veel meer voor me kunnen betekenen dan ik had verwacht.

Je kunt altijd kiezen

CALL werkt op vier dimensies. In veel andere leiderschapstrainingen is de emotionele en spirituele kant onderbelicht. Wanneer je aan alle aspecten werkt, leer je dat je je eigen grenzen bepaalt, je eigen keuzes maakt. Doordat mijn vader overleed toen ik acht was, voelde ik me erg verantwoordelijk, als oudste kind. Ik stond niet in de wind, maar zorgde vanuit de achtergrond dat de dingen voor elkaar kwamen; dat voelde fijn.

Ook professioneel heb ik een dergelijke rol vervuld. Tot ik me realiseerde dat je hierin ook een andere richting kunt kiezen. Door opnieuw naar jezelf te kijken, kun je opnieuw een keuze maken. Daar ben je je vaak niet van bewust, dat je constant je eigen keuzes kunt maken. Dat betekent ook: ervoor kiezen om meer tijd door te brengen met je familie, of gezonder te leven. Het lukt nu beter om de verschillende dimensies in balans te houden. Tijdens CALL krijg je aangereikt hoe je dat doet, vaak met hele simpele middelen. Regelmatig ’s-ochtends mediteren maakt voor mij bijvoorbeeld al een groot verschil.

Energielek dichten en blokkades opheffen

We leerden om op onze ademhaling te letten. Dat heeft me veel gebracht. Juist op momenten die energie slurpen (in de file, in gesprek met iemand die je op je zenuwen werkt), adem ik bewust. Dat scheelt echt enorm. Op die manier loop je niet langer helemaal leeg op een gemiddelde werkdag. Wanneer je dat laat gebeuren, jat je eigenlijk energie van thuis, om het maar even plat te zeggen. Nu heb ik als ik thuiskom energie over om er ook echt te zijn voor mijn vrouw en kinderen .

Ik vond het ook fascinerend om te zien hoe je lichaam reageert op spanningen. Wanneer je je duim in bepaalde spieren zet, knal je door het dak van de pijn, terwijl je op andere plekken niks voelt. Op die pijnlijke plekken zit je spanning. Dat verschilt heel erg van persoon tot persoon. Wanneer je die blokkades losmaakt, kun je je voorstellen dat de energie weer beter gaat stromen. Ik was daar altijd vrij nuchter in, maar het werkt echt.

Je leert jezelf echt kennen

Voor de komende tijd is mijn persoonlijke leiderschapsthema: niet-weten. De wereld wordt steeds ingewikkelder en men vraagt antwoorden en oplossingen van leiders. Niet-weten is dan een uitdaging. Dat kan alleen door experimenteren, bevragen, zaken op het gevoel doen.

De essentie van CALL is voor mij dat ik heb geleerd hoe je echt in verbinding met jezelf kunt komen. Je leert je goede en je slechte eigenschappen echt kennen. Je leert je kwetsbaar op te stellen, gevoelens echt toe te laten. Voor mij mocht verdriet er nooit zijn, bijvoorbeeld. Dat loste ik op. Terwijl bepaald verdriet niet op te lossen is; daar moet je doorheen, daar moet je naar luisteren. Als CEO kom je veel verdriet tegen in je organisatie. Ik kan daar nu beter mee omgaan zonder meteen te willen helpen. Zonder te overdrijven, durf ik te stellen dat je je door CALL herboren voelt. Je leert opnieuw naar je eigen ik kijken.

CALL raakt je ziel. Je wordt ‘doorgesneden’ op relevante thema’s en op een geweldige manier gefileerd en een spiegel voorgehouden. Althans, zo heb ik dat ervaren. CALL heeft een heleboel rust en zelfreflectie gebracht. Voor mij persoonlijk nam het programma ook een hoop boosheid weg, zodat ik zaken beter in perspectief kon zien.

CALL raakt je ziel. Je wordt ‘doorgesneden’ op relevante thema’s en op een geweldige manier gefileerd en een spiegel voorgehouden. Althans, zo heb ik dat ervaren. CALL heeft een heleboel rust en zelfreflectie gebracht. Voor mij persoonlijk nam het programma ook een hoop boosheid weg, zodat ik zaken beter in perspectief kon zien.

In een groep leer je dat je niet uniek bent in het hebben van bepaalde problematiek. Het relativeert en geeft rust als je ziet dat iedereen met vergelijkbare problemen worstelt, soms zelfs erger dan jij. Naarmate je hoger in de hiërarchie komt, vang je nu eenmaal meer wind. Dat is een cliché, maar het is wel waar en je moet er maar mee om zien te gaan.

Wat je bij CALL ontdekt en krijgt aangereikt, beklijft. Niet constant, uiteraard, maar ik merk bijvoorbeeld dat ik makkelijker de discussie aanga waar ik die eerder uit de weg ging. Authentiek leiderschap betekent voor mij dat je je kunt manifesteren op de manier waarop je in elkaar steekt, zonder anderen te beschadigen of een onbehaaglijk gevoel te geven. Ik kan mijn eigen rol, en die van de ander, van wat meer afstand bekijken en een plaats geven.

Minder lopen tobben

Er is meer dan werk, geld, materie. Ik zoek meer rust in mijn hoofd, probeer minder te lopen tobben. Dat lukt niet altijd, maar ik kan nu vaker een stapje terug doen, in de overtuiging dat sommige zaken zich oplossen of eigenlijk helemaal geen probleem zijn. Ik ben ook beter voor mijn lichaam gaan zorgen. Baantjes trekken in het zwembad is voor mij een vorm van meditatie. Ook zorg ik dat ik regelmatig een massage neem, zodat de spanning uit mijn lijf verdwijnt.

Een belangrijk inzicht dat ik binnen CALL heb opgedaan, is dat het leven betrekkelijk is. Je kunt opgaan in de vaart der volkeren, je richten op je carrière, maar het kan zomaar voorbij zijn. Dat is niet erg, want dat hoort erbij; dat alles eindig is, is de enige zekerheid die we hebben. In onze samenleving zijn we geneigd dat niet te willen zien; net zoals we er de voorkeur aan geven negatieve emoties buiten te sluiten. Ik vind het nu niet langer ongemakkelijk als iemand huilt, bijvoorbeeld.

Makkelijker afstand nemen

CALL heeft ook impact op je privéleven. Tijdens het intake gesprek met Aleida en Paulien werd dat onderwerp geraakt: het programma kan alles op z’n kop zetten. Bij mij heeft het niet geleid tot ingrijpende wijzigingen. Ik ben vooral makkelijker gaan praten over moeilijke dingen.
Dit jaar word ik 57. Over een jaar of twee, drie wil ik zaken gaan overdragen aan mijn opvolger. Ik denk eraan om dan een commissariaat te gaan vervullen, nog meer afstand nemen. Tot die tijd wil ik vooral minder dingen gaan doen waarbij ik tegenzin voel. Ik merk dat ik daar wat makkelijker in ben geworden. Dat heeft met CALL te maken, maar ook met de leeftijd.

Monique Vogelzang

Inspecteur-generaal van het Onderwijs,
deelnemer CALL 7

Het programma dat ik volgde heette ‘Uit het harnas’. Dat bleek goed gekozen. Als beginnend leidinggevende meet je jezelf toch een soort confectiepak aan op basis van wat je denkt dat anderen van je verwachten. Je creëert een beeld van ‘hoe het hoort’. Op dat moment realiseer je je nog niet dat je dat pak op onderdelen helemaal niet wilt. CALL heeft mij geholpen om voor mezelf een maatpak te creëren dat me precies past. Ik heb geleerd de relatie tussen hoofd, hart en lijf in de gaten te houden. Via het programma ben ik in aanraking gekomen met meditatie en dat doe ik nog steeds. Dat heeft me rust gebracht en een bredere manier van kijken. Ik durf mezelf nu kwetsbaarder op te stellen, meer van mezelf te laten zien.

Opfrismomenten

‘Waardengedreven leiderschap’ en ‘persoonlijke kracht voor medewerkers’ zijn voor mij op dit moment belangrijke thema’s om aan te werken. De Onderwijsinspectie is een vrij hiërarchische organisatie; we werken aan een omslag waarbij de verantwoordelijkheden zo laag mogelijk worden belegd. Daarnaast is het een uitdaging om als kennisorganisatie duurzaam inzetbaar te blijven. Hoe houd je de beschikbare kennis op een goede manier in stand en hoe werk je daarnaast aan vernieuwing?

De deelnemers van CALL 7 komen jaarlijks bijeen voor een lang weekend, afwisselend in Nederland of het buitenland. Bij toerbeurt organiseren we in die weekends een mini-CALL, met een zelfde aanpak als tijdens de leiderschapstraining. We volgen elkaars leven en ontwikkeling. Dat is echt een opfrismoment, waarin je dit soort vragen met elkaar kunt delen.

Siebe Riedstra

Secretaris-generaal Ministerie J&V,
deelnemer CALL 2

Voor mij was de essentie van CALL dat je je blijvend leert afvragen hoe je als leider persoonlijk in elkaar zit, hoe je binnen je organisaties functioneert en binnen de grotere maatschappelijke context. Binnen elk van die ‘ringen’ kun je je steeds afvragen of de vier dimensies (mentaal, fysiek, emotioneel en spiritueel) onderling in balans zijn. Als ik dat zo formuleer, sla ik het een beetje plat, maar door de jaren heen vullen die begrippen zich steeds meer met kennis en ervaring. Ze zijn de rugzak gaan vormen die ik met me mee draag. Een lichte rugzak, die me steeds weer helpt.

Gemeenschappelijke taal

Wie CALL heeft gevolgd, spreekt een zelfde taal, waarmee je elkaar makkelijker kunt bijsturen en waarmee je dilemma’s kunt verduidelijken en contexten kunt benoemen. Als iemand nu tegen mij zegt: ‘Siebe, jij bent nu wel heel erg blauw bezig’, dan snap ik wat daarmee wordt bedoeld en kan ik meteen vanuit een ander perspectief naar mijn eigen gedrag kijken. CALL heeft een serieuze bijdrage geleverd aan mijn ontwikkeling.

Op dit moment, en in de nabije toekomst, vormen de snelheid van de veranderingen en de onzekerheid van de uitkomsten belangrijke leiderschapsthema’s. Kijk naar ontwikkelingen als artificial intelligence, bijvoorbeeld: die gaan razendsnel. En ook de snelheid waarmee je op dergelijke ontwikkelingen moet reageren, neemt enorm toe. Dan geeft het houvast wanneer je jezelf en je eigen handelen en keuzes permanent blijft bevragen op de ‘drie ringen en de vier dimensies’.

Yvonne Benschop

Hoogleraar bedrijfskunde, Radboud Universiteit, deelnemer CALL 8

Eerst dacht ik: ik ben niet in staat om mezelf zes keer drie dagen vrij te maken voor een leiderschapsprogramma. Na de eerste module dacht ik: wat heerlijk, ik mag weer! Als je je te lang alleen richt op het cognitieve en de andere drie dimensies negeert, dan gaat er iets scheef groeien. Zo had ik moeite met de donkerder emoties. Ik werd daar, net als veel andere academici, eigenlijk een beetje bang van. Terwijl het voor een leidinggevende belangrijk is om je op dat vlak te ontwikkelen. Door CALL leerde ik dat inzien, en herkende ik het niet alleen bij mezelf, maar ook bij anderen.

Anders kijken

Nu bied ik meer ruimte aan emoties, door mensen te vragen hoe ze zich voelen bij bepaalde ontwikkelingen in hun werk en daar dan echt het gesprek over aan te gaan. Daarmee geef je mensen de ruimte om beter te reflecteren op wat ze doen. Daardoor gaan zij op hun beurt ook vaak betere keuzes maken, vanuit een breder perspectief. En de onderlinge werkrelaties worden er vollediger en plezieriger van. Vroeger dacht ik geen tijd te hebben voor emoties. Nu weet ik: het is vooral een kwestie van anders kijken.

Veilige setting

Het programma hakt er ongelofelijk in, in de positieve betekenis. Door gesprekken met hele scherpe psychoanalytici ga je pijlsnel de diepte in en krijg je nieuwe inzichten. Een van hen zei: ‘Ik kijk naar wat ik niet zie en ik luister naar wat ik niet hoor.’ Dat heeft veel indruk op me gemaakt, want daarmee was hij in staat om heel snel tot de kern door te dringen. Ik heb er flink gehuild, en ik huilde eigenlijk zelden. ‘Oude tranen’, werden dat genoemd, en dat klopt ook wel. Wanneer je altijd maar doordendert, neem je niet de tijd om stil te staan bij verdriet en verlies. In de veilige setting van CALL kunnen die emoties loskomen. Je hoeft dan niet precies te achterhalen waar die gevoelens vandaan komen. Stromen is stromen.

De spirituele dimensie staat voor mij nog altijd wat meer op afstand. Daar heb ik binnen CALL ook niet echt verbinding mee gemaakt. Tijdens het programma werd meditatie aangeboden, maar daar was ik op dat moment nog echt niet aan toe. Het was veel te onrustig in mijn hoofd. Voor mij is spiritualiteit vooral: onderdeel zijn van een groter geheel.

Net op tijd

Op het fysieke vlak heb ik leren kijken naar: hoe zit ik er eigenlijk bij? Waar zit spanning in mijn lichaam en kan ik dat ook loslaten? Ik denk dat ik jarenlang met opgetrokken schouders gelopen heb, zonder dat ik me dat bewust was. Ik leed heel erg aan het sterkevrouwensyndroom: altijd maar door blijven gaan. Wat dat betreft kwam CALL net op tijd. Als ik niet geleerd had om opener te zijn, om hulp te vragen, en juist de zachte kracht te waarderen en te laten zien, dan had ik het jaar erna echt een probleem gehad. Al met al maakt CALL je een betere leidinggevende.

Ronald Lotgerink

CEO Vion, deelnemer CALL 9

Een leiderschapsthema voor deze tijd is wat mij betreft systemisch denken. Daarmee bedoel ik dat je vierdimensionaal over vraagstukken nadenkt. Hoe zijn processen met elkaar verbonden in de tijd, hoe functioneren systemen ten opzichte van elkaar? Wanneer moet je nudgen, waar moet je interventies plegen? De samenleving is dermate complex geworden dat je als leidinggevende de onderlinge samenhang moet zien om koers te kunnen blijven bepalen.

Wendy de Ruiter

Chief Commercial Officer Vivat,
deelnemer CALL 11

Ik heb een baan waarin vooral de cognitieve dimensie domineert. Het interessante van CALL is dat je op vier dimensies werkt: cognitief, fysiek, emotioneel en spiritueel. Het leek me goed te ontdekken wat er te vinden is als die vier dimensies beter in balans zijn. Een veelgebruikt begrip in CALL is ‘thuiskomen’. Niet alleen in de zin van ergens je plek vinden of even moeten acclimatiseren in een nieuwe omgeving, maar vooral ook in een bepaalde emotie of gemoedstoestand. Je leert dat die gevoelens er mogen zijn, dat je niet meteen hoeft te oordelen. Ik ben geneigd om streng te zijn voor mezelf, maar dat is minder geworden.

Verwonderen in plaats van veroordelen

Ik werk in een multicultureel team. In CALL leerde ik dat het heel anders voelt wanneer je een houding aanneemt van verwondering in plaats van veroordeling. Verbazing over verschillen maakt nieuwsgierig en nodigt uit tot onderzoeken en begrijpen. Wanneer je veroordeelt, dan sluit je je af en kom je niet tot een oplossing. Verwondering voorkomt een hoop frustraties en het leidt tot effectievere samenwerking. Dit inzicht helpt me hierbij enorm.

Ook binnen CALL werk je met een groep met allemaal verschillende mensen, met verschillende achtergronden en andere werkomgevingen. Iedereen heeft een ander persoonlijk thema. Daardoor kun je veel van elkaar leren en elkaar inspireren en helpen. Dat schept een hechte band, waardoor je ook na afloop van CALL nog steeds toegevoegde waarde ervaart van ontmoetingen met elkaar.

Liefdevol begrenzen

Mijn persoonlijke leiderschapsthema van dit moment is ‘liefdevol begrenzen’: de balans vinden tussen enerzijds de standpunten van de ander onderzoeken en begrijpen, en anderzijds je eigen standpunten duidelijk kenbaar maken.

Ik heb ook geleerd om kritischer te zijn op waar ik wel of geen tijd in steek. Je kunt elke avond wel vullen met interessante bijeenkomsten, maar wat heb je er nu echt aan? Ik vind het ook heel erg belangrijk om bij mijn gezin te zijn of om tijd te maken voor mezelf en te sporten, bijvoorbeeld. Dat ben ik me nog duidelijker gaan realiseren.

Vincent Verbeet

Directeur Besturing Operatie bij de Nederlandse Spoorwegen, deelnemer CALL 13

Van nature ben ik in bepaalde situaties geneigd tot afhaken of vluchten. Doordat ik nu begrijp waar die reactie vandaan komt, kan ik dit eerder herkennen en bewust kiezen om het anders te doen.
Deze inzichten waren voor mij een belangrijke bijvangst.
Mijn primaire leervraag had te maken met de vraag: wat staat mij te doen? Waar kan ik mijn talenten het beste inzetten? Op dat vlak heb ik leren inzien dat ik soms dingen deed, omdat anderen dat van mij verlangden. Of omdat ik dacht dat dat zo was.

Standvastiger

Door dit bij mezelf waar te nemen, kan ik meer de regie pakken en mezelf steviger positioneren. Ik neem meer het voortouw dan voorheen. Ik ben standvastiger geworden en geef meer aan wat mijn positie is. Daardoor ben ik tegelijkertijd ook meer betrokken. Ik geef nu meer en duidelijk mijn standpunt aan, ook wanneer ik daarmee tegen de stroom inga; vroeger zouden dat de momenten zijn waarop ik geneigd was om af te haken.
Overigens is dit nog niet altijd succesvol. Soms loop je weer in je eigen valkuil. Maar nu herken ik die valkuil tenminste en heb ik de kans om mijn leiderschap aan te passen.

Integraal geheel

Wat mij heeft verrast, was het effect van ademhaling en lichaamswerk. Vooraf was ik daar sceptisch in. Ik zit lekker in mijn vel, was ook goed in balans. Maar door bewust verbinding te leggen met je lichaam, kom je tot het inzicht dat alle vier dimensies die in CALL aan bod komen, een integraal geheel vormen. Nu snap ik ook beter waarom ik zo graag in de natuur ben. Ik hou van wandelen of hardlopen in het bos. Dat heb ik altijd al gehad, maar nu zie ik dat dat mijn manier is om rust te vinden. Nu herken ik dat ik onder druk sta wanneer ik ineens zin krijg om het bos in te gaan.

Veel van wat er bij CALL gebeurde, heb ik intensief besproken met mijn vrouw. Zij herkende diverse zaken. Het mooie is: dat heeft over en weer tot meer begrip geleid. Werk en privé gaan hand in hand. Bij CALL gaat het over wie jij bent met alles erop en eraan: 100 procent, 24/7. En wanneer je in alle openheid naar jezelf kijkt, worden meer dingen bespreekbaar.

Duurzame verbinding

Voor de komende tijd zie ik het als belangrijkste opgave om continu in het moment te zijn. Ik wil fysiek en mentaal 200 procent aanwezig zijn en daarvandaan een duurzame verbinding aangaan met mijn omgeving.

Het werken met een groep heb ik als heel fijn ervaren. We zijn hecht geworden. Ik merkte wel dat het in het begin een drempeltje was om je in groepsverband zo kwetsbaar op te stellen, maar er ontstaat heel snel een enorm gevoel van veiligheid en diepgang. Uiteindelijk lukte het iedereen dan ook om die drempel over te stappen.

Roelof Bleker

Voorzitter College van Bestuur van de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht, deelnemer CALL 11

Ik zocht een leiderschapstraining die niet overwegend cognitief van aard was, maar meer gericht op de persoonlijke ontwikkeling. Die heb ik heel erg gevonden in CALL. In het programma krijg je op een heel ander niveau feedback dan je dat gewend bent in je werkomgeving. Het is altijd goed om je te verdiepen in je blinde vlekken.

In CALL wordt vrij veel gedaan met lichaamswerk. Vooraf dacht ik dat dat voor mij niet zoveel zou toevoegen. Ik ben sportief en ik ben gewend om in het openbaar te spreken. Het is verrassend om te zien hoeveel je dan toch te winnen hebt door bewust om te gaan met je houding en ademhaling. Je leert hoe je je persoon veel meer kunt laten doorklinken in hoe je jezelf presenteert. Dat vind ik een belangrijke verworvenheid.

Je ontwikkeling herschrijven

Met psychotherapeutische gesprekken en door familieopstellingen te doen, word je teruggevoerd naar je jeugd en je familieachtergrond. Dat heeft mij veel gebracht. Het leidt tot een herschrijving van je persoonlijke ontwikkeling. Het helpt te beseffen waarom sommige dingen moeilijk voor je zijn en andere juist gemakkelijk. Je ziet beter waarom je je gedraagt zoals je je gedraagt. Je krijgt tools aangereikt voor je verdere doorontwikkeling. Dat werkt zowel op het werk door als privé: in het gezin, bij de opvoeding van de kinderen. Bewustwording leidt tot verandering.

Mini-CALLs

De overgrote meerderheid van de deelnemers aan CALL 11 komt nog twee keer per jaar bij elkaar. We organiseren dan een soort mini-CALLs, om vast te houden wat we ontdekt hebben. We halen er altijd een docent lichaamswerk bij en een van ons begeleidt de gesprekken; die doet dat zelf ook professioneel. We hebben elkaar heel goed leren kennen en samen veel meegemaakt, dus er bestaat genoeg vertrouwen om elkaar goede feedback te geven. De diepgang van de bijeenkomsten is overigens wisselend; het sociale aspect speelt ook een rol. Maar de essentie is toch wel om meer diepgang te verkrijgen in de persoonlijke ontwikkeling.

Esther Krapels

Manager business development bij Hago Nederland

Andermans bagage

Mijn vraag ging over mijn neiging om te veel verantwoordelijkheid naar me toe te trekken. Ik wil altijd alles voor iedereen oplossen. Daarmee ren ik mezelf voorbij. Tijdens het programma verdiept en verbreedt zo’n vraag zich. Je gaat terug naar je jeugd en daar zie je waar zo’n patroon vandaan komt. Tijdens een familieopstelling ging coach Jos Meekers letterlijk aan mij hangen om te laten voelen hoeveel gewicht je dan met je meeneemt en hoeveel energie dat kost. Het feit dat ik hem bleef tillen zei veel over mij. Maar hij liet me ook zien hoe het anders kon.

Ik heb geleerd dat als je je eigen licht koestert, laat schijnen en goed voor jezelf zorgt, je ook goed voor een ander kan zijn. Ik kijk nu meer vanuit mijn gevoel naar wat werkelijk mijn eigen verantwoordelijkheid is en wat niet bij mij hoort. Je kunt niet de bagage van een ander dragen.

Buddy

Je moet ervoor open staan om diep naar binnen te keren. Maar de echte uitdaging zit er natuurlijk in dat je die inzichten meeneemt naar buiten en dingen ook anders durft te doen. Op mijn werk heb ik tijdens het programma veel met mijn leidinggevende kunnen praten hierover. Zij fungeerde echt als een soort buddy. Zij kon me erop wijzen wanneer ik weer in oude patronen verviel, dat was heel fijn.
Dankzij Young CALL sta ik meer met mezelf en anderen in verbinding. Ik kan me beter focussen op wat echt belangrijk is. Het programma gaf me inzicht in onbewuste angsten en oordelen die me daarin onbewust belemmerden. Ik heb mijn diepste angsten onder ogen gezien en geleerd mijn kwaliteiten te waarderen en mezelf volledig te omarmen. Als je het durft, gaan er echt dingen veranderen, merk ik.

Meer in balans

Ik durf nu ook nee te zeggen en hou me minder bezig met wat anderen van me vinden. Zo heb ik het altijd leuk gevonden om te schrijven, maar daar deed ik nooit wat mee. Tijdens het programma ben ik gedichten gaan delen. Ik durf mezelf meer te tonen, zowel in mijn vurige energie als in kwetsbaarheid. Dat krijg ik terug uit mijn omgeving: ik ben meer in balans, sta steviger in mijn schoenen. Ik kan oprecht zeggen dat ik me een meer heel en gelukkig mens voel.

De groep deelnemers heeft nog altijd contact met elkaar. We hebben een appgroep en organiseren twee keer per jaar een terugkom-moment. Het is fijn om zo’n groep ‘critical friends’ te hebben. We bellen elkaar geregeld. Zo kunnen we elkaar verder blijven helpen. Eén deelnemer is zelfs een goede vriendin geworden. Dus ja: Young CALL was echt een cadeautje.

Milou Engelaer

Organisatieadviseur bij Humanitas DMH

"Na een roerige tijd met veel ontwikkelingen in het team waar ik in zat, was ik niet helemaal in balans. Ik twijfelde of ik op het goede pad zat en vroeg me af hoe ik beter in mijn kracht kon komen. Daarom stelde mijn leidinggevende voor om Young Call te gaan doen. Doordat ik al eerder een persoonlijk leiderschapstraject had gedaan en ook al eens coaching had gehad, twijfelde ik over de meerwaarde van het traject. Na het bespreken van die twijfel met een van de begeleiders, besloten we toch een intakegesprek te doen. Na dat uur had ik geen twijfel meer: ik ging meteen al met nieuwe inzichten de deur uit en werd echt aan het denken gezet.

Verrijkende combinatie

Vanaf minuut één ga je met een groep vol (dan nog) onbekenden een avontuur aan. Elke module bestaat uit één dag gezamenlijk optrekken en één dag een zelf in te vullen programma met Open Space coaches met elk hun eigen invalshoek. De combinatie van die twee elementen maakt dat Young Call zo verrijkend is: je trekt samen op met de groep en helpt elkaar daarin verder, maar krijgt ook ruimte voor de individuele verdieping.

Terugdenkend herinner ik mij bij elke tweedaagse een (of meerdere) AHA-erlebnis(sen). Ik heb veel over mezelf geleerd, herken weer andere gedragspatronen en reflexen en heb die beter leren begrijpen en gebruiken. Ook heeft Young Call me helpen herinneren mijn lijf en intuïtie te gebruiken in het werk.

Critical friends

Bijzonder genoeg gingen mensen om me heen ook echt iets aan me merken. “Je lacht meer”, “je ziet er anders uit”, “wat straal je” zijn enkele van de opmerkingen die ik kreeg. En vlak voor de laatste module wisselde ik ook nog van baan. Een beslissing waar ik nog steeds heel blij mee ben en die ik zonder Young Call denk ik niet had genomen.

Voeg daar een nieuwe groep met ‘critical friends’ aan toe (zo’n groep waarmee het na een half jaar bij de eerste reünie nog steeds meteen ontzettend vertrouwd voelt) en dan heb je de perfecte context om even de spotlight op jezelf te richten en opnieuw koers te bepalen."

Jan Willem de Kleuver

Senior adviseur bij Twynstra Gudde

De belangrijkste reden om deel te nemen aan het Young Call leiderschapsprogramma, was mijn behoefte om mij meer bewust te worden van mijn besluiten en activiteiten. Het programma zou van toegevoegde waarde kunnen zijn voor de verdere ontwikkeling van mijn persoonlijk leiderschap.

Het ging mij erom dat ik mijn persoonlijke doelen kon halen. Het is belangrijk om te handelen volgens je besluiten, ongeacht de invloed van anderen. In het programma van Young Call ben ik hiermee aan de slag gegaan.

Ervoor gaan

Gedurende het programma heb ik verschillende wandelingen gemaakt met een coach. Hij gaf mij het advies, dat als je weet wat je wilt, je er vol voor moet gaan, zowel mentaal en emotioneel, als spiritueel en fysiek. Dankzij zijn adviezen heb ik meer inzicht gekregen in het belang van de vier leiderschapsaspecten en de balans hiertussen. In mijn werk ben ik mij hiervan nu meer bewust. Wel heb ik behoefte aan meer werkgerelateerde persoonlijke begeleiding. Dat kan mogelijk een vast onderdeel van het programma of misschien een vervolgtraject zijn.

Goede reflectie

De meerwaarde van een kleine groep bij het werken in een leiderschapsprogramma is dat groepsgenoten elkaar goede reflectie kunnen bieden. Dat is wel bijzonder: personen die je van tevoren niet of nauwelijks kent, kunnen na een korte periode je kernwaarden en valkuilen benoemen. Dat zegt wel iets over het niveau van het programma en de omgeving die is gecreëerd. Ook was ik onder de indruk van de kwaliteit van de diverse coaches en hun inzichten.

Rust en tijd

Ik heb de rust en de tijd die ik kon nemen om (samen met coaches) te reflecteren als zeer prettig ervaren. In mijn werk zijn er verschillende opdrachten met elk een andere dynamiek. Daardoor ben ik vaak meer bezig met het realiseren van resultaten en zaken voor elkaar krijgen. Dat is erg interessant en geeft energie, maar ik realiseer me ook dat het belangrijk is om rust in te bouwen en te reflecteren.

Niet leeftijdgebonden

Young Call is niet leeftijdgebonden; het is van toegevoegde waarde voor mensen met vijf tot tien jaar werkervaring. Uiteraard is het relevant dat je in je werk ingewikkelde en uitdagende situaties vanuit een leiderschapsperspectief meemaakt. Voorwaarde is wel enig zelfinzicht en openstaan voor reflectie, zodat je na afloop tevreden kunt zijn met het resultaat van het programma.

Roland van As

Projectleider bij de Nederlandse politie

Binnen mijn organisatie heb ik me mogen ontwikkelen op het gebied van ‘hard skills’. In een politiek-bestuurlijke omgeving is het echter ook van belang om je bewust te zijn van je ‘soft skills’. Het is goed om te weten hoe je dicht bij jezelf blijft, terwijl je manoeuvreert tussen verschillende krachten en belangen.

Mijn toenmalige leidinggevende had goede ervaringen opgedaan in CALL, dus toen zij mij vroeg of Young Call misschien wat voor mij was, heb ik meteen ‘ja’ gezegd.
Het meest is mij de ‘kernwaardenoefening’ bijgebleven. Hierin benoemen je medecursisten jouw kernwaarden en –kwaliteiten. Dat maakt je bewust van wat anderen aan bepaalde kwaliteiten bij jou voelen, zonder dat je daar iets voor hoeft te doen. Ik vond dat een verhelderende oefening, die kort daarna meteen doorwerkte in mijn dagelijkse praktijk.

Persoonlijk leiderschap

Als vanuit het niets kwam er korte tijd na de training een programmamanager op de lijn die mij benaderde omdat hij had gehoord welke kennis ik bezat én over welke competenties ik beschikte. Of ik projectleider wilde worden. Deze mogelijkheid sloot aan op het carrièrepad dat ik voor mezelf in gedachten had. Bij Young Call heb ik echt gevoeld wat persoonlijk leiderschap betekent; van daaruit vóel je of iets op je pad past.”

Openstellen is cruciaal

In Young Call stimuleer je elkaar als groep. Je staat open voor feedback, het gaat om leren en evalueren, om kunnen en willen. Je openstellen is cruciaal, dan gaat het echt leven en straal je echt ‘hartenkracht’ uit.

Je medecursisten worden je ‘Critical Friends’. Aan de hand van verschillende oefeningen vragen zij goed door over wat je graag aan jezelf zou willen veranderen en waarom. Ik gaf daarbij aan dat ik meer natuurlijke autoriteit zou willen uitstralen. Daarin was ik nog zoekende. Door alle feedback heb ik meer inzicht gekregen in mijn gedrag en welke uitwerking dat heeft op anderen.

Anders in het leven

De opbrengst van deze training werkt ook privé door. Mijn partner merkt dat ik nu anders in het leven sta. Je leert geen trucjes, de veranderingen zijn intrinsiek. Ik sta meer open voor mijn medemens en durf ook meer van mezelf te laten zien. Hoewel ik altijd kritisch ben, moet ik in het geval van deze training bekennen dat ik geen kritische noot zou kunnen bedenken.”

Rob van Woerkum

Adviseur publieke sector

Dat ik over De Verrijking hoorde, kwam op een goed moment. Ik merkte al een tijdje dat me iets te doen stond. Dat had vooral te maken met ‘er echt zijn’, zowel mentaal als fysiek. In klantgesprekken, bij presentaties, maar ook in privésituaties. Ik liet te weinig van ‘mezelf zien’.

Bij De Verrijking bekijk je je leervraag vanuit vier verschillende perspectieven: fysiek, mentaal, emotioneel en spiritueel. Dat is met recht een verrijking. Zo dacht ik dat mijn vraag vooral op het mentale vlak lag, maar dankzij het lichaamswerk dat je tijdens De Verrijking doet, kwam ik erachter dat er ook andere aspecten meespeelden. Fysiek bijvoorbeeld. Er werd gekeken naar: hoe sta je? En hoe kijk je mensen aan, wat zijn je non-verbale signalen? Daar heb ik veel van geleerd.

Blokkades onderzoeken

Met je groep onderzoek je waar de oorzaken van je blokkades liggen: waar komt het vandaan dat ik te weinig van mezelf laat zien? Daarmee kijk je ook naar je opvoeding en dergelijke. Ik kreeg op een gegeven moment een Shiatsu massage. De vrouw die dit deed, voelde spanningen in mijn lichaam, die ik blijkbaar had weggestopt. Die spanningen kon ze linken aan een bepaalde periode in mijn leven. Eerst herkende ik dat niet zozeer, maar later, toen ik me even terugtrok, kwam het ineens binnen.

Meteen gericht aan de slag

Het sterke aan deze week vind ik dat je heel snel tot inzichten komt en hiermee meteen gericht aan de slag kunt in de coachingssessies. Het Transformatiespel is daarbij ook van toegevoegde waarde. Je vraagt je vanaf het begin af aan af hoe het kan dat je steeds kaartjes krijgt die precies passen bij je situatie. Heel bijzonder vond ik dat. De groepsdynamiek in het spel is daarbij heel belangrijk.

Na afloop was ik heel erg gemotiveerd om dingen te veranderen. Nog steeds. Hoewel je natuurlijk wel merkt dat het in de dynamiek van ‘het gewone leven’ moeite kost om die focus vast te houden. Gelukkig wijst mijn vrouw me daar af en toe op. Vooral privé gaan de veranderingen met vallen en opstaan. In mijn werk laat ik nu minder lopen. Ik sta steviger en wordt daardoor meer gezien.

Door De Verrijking heb ik de kracht gevonden om, na een dienstverband van ruim 15 jaar, verder te gaan als zelfstandig adviseur. Deze retraite is vooral heel effectief voor mensen die op een kruispunt staan, die hun vermogen om te veranderen willen vergroten. Je leert je belemmeringen te herkennen en overwinnen, en dat helpt je een drempel over.

Joost van der Hulst

Bestuurder bij Jeugdbescherming West

Evelien van der Kuil

Adviseur en partner bij Twynstra Gudde

De naam De Verrijking is goed gekozen: deze week heeft me echt verrijkt. Ik ben een positiever en completer mens geworden. Mijn sensitiviteit en mijn kwetsbaarheden hebben meer een plek gekregen, waardoor ik me, paradoxaal genoeg, steviger voel en ook zo overkom op anderen.

Ik denk nog vaak terug aan de week in Frankrijk. Vooral de sfeer komt dan weer boven: open, vertrouwd, vertrouwelijk. De sessies met Janneke waren voor mij heel impactvol. Vooral omdat de andere programmaonderdelen er óók waren. Alles versterkte elkaar.

Het Transformatiespel is een mooie manier om met jezelf het gesprek aan te gaan. Het heeft iets speels en er lijkt ook een toevalligheidscomponent in te zitten of, voor wie dat zo voelt, iets van voorzienigheid. In het spel krijg je allerlei inzichtkaarten toebedeeld, en het helpt je enorm om deze te interpreteren. Dat doe je in alle vrijheid: je kiest je eigen symboliek en haalt precies uit het spel wat op dat moment voor jou van belang is. Marijke begeleidt dit op een waardevolle manier en de opbouw van de rest van het programma versterkt dat proces nog eens extra.

Meer in balans

Door deze week ben ik een aantal angsten kwijtgeraakt. Niet dat ik daar in het dagelijks leven heel veel last van had, maar juist door ze te zien voor wat ze zijn, ben ik nu meer in balans. Het lukt me beter om ook mijn kwetsbare kant te laten zien. In mijn privéleven valt me op dat ik heel naturel uitspraken kan doen waarvoor ik anders zou terugschrikken. Mijn omgeving pakt dat ook op: ze zien dat het klopt, dat het echt is, en dat is heel krachtig.
Dat werkt ook door in mijn werkomgeving. Ik ga sneller eropaf, grijp eerder in en ben directer. Ik benoem eerder waar het wezenlijk over gaat. Ik merk dat dat goed werkt, dat dat echt iets toevoegt.

Laatst vertelde een collega dat haar vader was overleden toen zij zelf nog jong was. Tot mijn eigen verrassing durfde ik nu te zeggen dat ik dat herkende uit mijn eigen leven. We hebben er even over gepraat en dat was eigenlijk heel fijn. Tot voor kort zou ik dat nooit zo gedaan hebben. Nu mag dat deel van mezelf er zijn en gezien worden, óók op mijn werk.

Jezelf observeren

Tot zo’n twee maanden na De Verrijking was ik vooral aan het observeren wat deze week allemaal in gang had gezet. Ik zie bijvoorbeeld duidelijker wat bij de ander ligt en maak me daar dan niet langer druk om. Ik ben nu eerder nieuwsgierig naar het verdere verloop van zaken, dan dat ik ga lopen duwen en trekken. Ik denk nu: ‘Er zal wel een reden voor zijn’. Dat geeft rust.

Ook ben ik me beter bewust geworden van mijn sensitiviteit. Ik ben nog verre van hoe ik hiermee zou willen omgaan, maar er is wel een soort lichtheid op gekomen. Het besef dat ik kan kiezen of ik er al dan niet iets mee ga doen, helpt me om dichter bij mezelf te blijven.

Pas later kwam ik toe aan het nadenken over de implicaties van alle nieuwe inzichten. Ik ben meer gaan nadenken over wat ik echt wil. Dat hoort ook wel bij deze levensfase, maar ik denk dat ik andere keuzes zou hebben gemaakt wanneer ik niet had deelgenomen aan De Verrijking.