Afgelopen zomer mocht ik voor CALL de Zomeravond-wandeling weer begeleiden. Ik houd ervan om mensen mee te nemen de natuur in en zo samen te ontdekken hoe de natuur een gids kan zijn in ons leven. Altijd als ik alleen of met een groep in de natuur ben, ben ik verrast over wat de natuur ons over onszelf toont en ons daarmee laat ervaren dat we echt onderdeel zijn van de natuur.
DE UITVINDER VAN DE NATUUR
Het avontuurlijke leven van ALEXANDER VON HUMBOLDT
Het boek “De UITVINDER van de NATUUR” (originele titel The Invention of Nature; Alexander von Hulboldt’s new world) van Andrea Wulf is een biografie van Alexander von Humboldt (1769–1859), een Duitse ontdekkingsreiziger en natuuronderzoeker en één van de invloedrijkste wetenschappers aller tijden.
DE NATUUR ALS ÉÉN GROOT GEHEEL
Het vele werk van Alexander von Humbolt goldt als belangrijke inspirator voor bijvoorbeeld Charles Darwin, Johann Wolfgang von Goethe, en veel andere natuuronderzoekers en wetenschappers. Zijn werk en gedachtegang legden de basis voor een modernere kijk op natuur en ecologie, en inspireerden velen tot onderzoek en actie.
Belangrijke thema’s in Humboldt’s werk waren:
De relatie tussen mens en natuur
Alexander von Humboldt was een pionier in het denken over ecosystemen en doorbrak het klassieke beeld van de natuur als een verzameling losse onderdelen. Zo zag hij de natuur niet als iets buiten de mens, maar als een systeem waarin mens en natuur nauw met elkaar verbonden zijn. Hij geloofde dat mensen onderdeel zijn van het ecosysteem en dat onze activiteiten een directe invloed hebben op het milieu. Humboldt’s werk daagt het traditionele idee uit dat de mens de natuur kan beheersen zonder gevolgen. Zijn visie was vooruitstrevend omdat hij al in de vroege 19e eeuw waarschuwde voor de risico’s van menselijke exploitatie van de natuur en het belang van respect en zorg voor het milieu benadrukte.
Ontdekking en wetenschap
Humboldt was een gedreven ontdekkingsreiziger en wetenschapper en zijn reizen stonden in het teken van observatie, experimenten en het verzamelen van een ongekende hoeveelheid data over biodiversiteit, geologie en klimaat. Humboldt combineerde verschillende wetenschappelijke disciplines, zoals geografie, biologie, geologie en meteorologie, om de natuur als een samenhangend geheel te begrijpen. Met deze interdisciplinaire werkwijze veranderde hij de natuurwetenschap. Zijn methoden inspireerden latere generaties wetenschappers en veranderden de manier waarop we de wereld bestuderen.
Invloed en nalatenschap
De invloed van Humboldt’s werk reikte veel verder dan alleen de wetenschap. Zijn werk was een brug tussen de natuurwetenschap, de kunst en de filosofie. Wetenschappers als Charles Darwin zagen in Humboldt een mentorfiguur; zijn ideeën over geografische verspreiding van planten en dieren en over ecosystemen waren fundamenteel voor Darwin’s eigen theorieën. Ook in de kunsten en filosofie inspireerde hij velen door zijn romantische en holistische visie op de natuur. Dit thema gaat over hoe een individu met vernieuwende ideeën de wetenschap en cultuur kan veranderen en een blijvende erfenis kan nalaten. Humboldt’s invloed reikt tot ver in de moderne tijd, vooral in het denken over ecologie en milieubewustzijn.
Milieu en duurzaamheid
Hoewel Humboldt het woord “milieubescherming” zelf niet gebruikte, kunnen zijn inzichten als het fundament van milieubehoud worden gezien. Een van de meest vooruitstrevende thema’s in Humboldt’s werk is zijn bewustzijn van de fragiele balans tussen mens en natuur.
Humboldt was een van de eersten die het belang van duurzaamheid inzag, lang voordat dit een gangbaar begrip was. Hij waarschuwde dat de natuur niet onbeperkt kon worden gebruikt zonder gevolgen, en dat een destructieve omgang met het milieu uiteindelijk ook schadelijk zou zijn voor de mensheid zelf. Dit was een voorloper van het milieubewustzijn en de duurzaamheidsbeweging die in de 20e en 21e eeuw centraal staat.
BOODSCHAP
De UITVINDER van de NATUUR is meer dan een biografie van Alexander von Humboldt; het is een oproep tot leiderschap. Humboldt liet zien wat het betekent om met visie en moreel besef vooruit te denken. In een tijd waarin winst en expansie de norm waren, durfde hij vragen te stellen over de gevolgen van menselijk handelen voor de natuur. Vandaag leven we in een wereld waarin dat soort leiderschap opnieuw dringend nodig is: mensen die verantwoordelijkheid nemen, die durven verbinden wat anderen los van elkaar zien, en die handelen vanuit respect voor het leven op aarde. Humboldt’s nalatenschap herinnert ons eraan dat echte vooruitgang niet ligt in controle over de natuur, maar in het zorgzaam samenwerken mét haar. Het leiderschap dat nu gevraagd wordt, is doordacht, verbindend en duurzaam. precies zoals Humboldt het al voor zich zag.
CALL Leadership
De boodschap van De UITVINDER van de NATUUR inspireren mij steeds weer om mensen mee te nemen de natuur in en ze te laten ervaren hoe zij onderdeel uitmaken van die natuur, ze te laten ervaren dat alles met alles verbonden is.
Dit is ook zo’n belangrijke inspiratiebron voor mijn werk binnen CALL. Onze samenleving is meer dan ooit in beweging. Polarisatie, complexiteit en verwarring zijn kenmerkend voor de transitiefase waarin we ons bevinden. Dit vraagt om nieuwe wegen en een nieuw soort leiderschap. Leiderschap vanuit innerlijke verbinding met het grotere geheel omdat alles met alles verbonden is.